Kilka technicznych pytań MIX/MASTER - by było jak najlepiej

[smoof]

Siemano

Mam parę pytań. Z góry sorry jeśli takie pytania już padały w innych tematach (pewnie tak było), ale jestem na etapie podejmowania prób i popełniania błędów, takie techniczne kwestie obróbki ścieżek zajmują mi póki co sporo czasu, dlatego wolę bezpośrednio spytać Was o parę rzeczy tutaj, by potencjalnie ułatwić sobie życie:

1. Robię mix bez żadnych wtyczek na głównym kanale - nawet bez limitera, który zwykle jest tam włączony. Próbuję osiągnąć tym samym jak najlepszą "czystą" jakość, po czym eksportuję gotowy mix w pliku wav do masteringu... to dobre wyjście, czy jednak warto już na etapie mixu bawić się z limiterem na głównym kanale? Jeśli tak, to jakie wartości dB najlepiej ustawić? Gdzieś czytałem, że warto na etapie mixu dać np. minus 3 dB przed eksportem wave'a?

2. Soundgoodizer (wielopoziomowy kompresor? Maximus, FL Studio dla tych co się orientują) - zwykle wrzucam delikatne kilka procent soundgoodizera kiedy skończę wszystko mixować - pytanie jest takie, lepiej wrzucić go jeszcze na etapie mixu przed eksportem wave'a, czy jednak dopiero później, na jedną masteringowaną ścieżkę?

3. Jak to ogólnie jest z tym limiterem na etapie masteringu... ile dB wyjściowo (max), wejściowo... (sorry, pytanie bardzo ogólne)

4. iZotope oZone - jest tam sporo gotowych presetów - czy istnieje jednak pewien dość uniwersalny sposób postępowania z, dajmy na to, elektroniczno-hiphopowymi ścieżkami?

5. Fade in na początku i fade out na końcu podkładu - czytałem gdzieś, że lepiej robić to na jednej, gotowej ścieżce na etapie masteringu. To prawda?

6. Jeszcze bardziej ogólne pytanie - co najlepiej robić po kolei zakładając, że wszystkie ściechy w mixie mam już poukładane tak jak chcę, i wszystko jest gotowe (oprócz ustawień przed eksportem na głównym kanale).

Z góry dzięki! i wielkie pozdrawiam

[siemasz3]

1
Limitera na etapie miksu ja nie stosuję gdyż jeśli widnieje jakieś przesterowanie, usuwam to w inny sposób. Wolę aby miks brzmiał czysto i klarownie - niekoniecznie głośno - głośność uzyskamy właśnie na etapie masteringu niczego nie przesterowując jak przyciśniemy (na słuch, wedle uznania)

2
Nie znam tego przyrządu, ale jeśli działa to jak kompresor pasmowy, to lepiej (jeśli już) użyć tego w procesie masteringu.

3
Jak w punkcie 1 - wedle uznania, na ucho by nie przesterować... Ja ustawiam -0.2 -0.3 (zależy jak mi myszka poleci )

4
Nie ma uniwersalnego sposobu na nic - każdy numer brzmi inaczej jeśli chodzi o poziomy ścieżek i ich pasma - wszystko trzeba robić na słuch a najlepiej wiedzieć co i dlaczego to się robi. Presety mogą być swego rodzaju punktem odniesienia, ale ja bym raczej im nie ufał w stu procentach.

5
Zależy od charakteru utworu i co chcemy osiągnąć, jeśli tylko wejście i wyjście to nie widzę przeszkód by to zrobić na jednym pliku

6
Nie ma reguły, każdy pracuje inaczej. Ja ustawiam poziomy, panoramę, korekcję, kompresję, efekty. Oczywiście jeśli sytuacja tego wymaga, ale sztywno się tego nie trzymam - liczy się efekt końcowy. Pamiętaj - przede wszystkim nie szkodzić

[OBRcws]

Jedyną zasadą jest brak zasad... Serio. Jeśli działa to jest dobre. Z tego co wypisałeś ogólnie to tylko Soundgoodizer wywal do kosza. Z reguły na sumie przy mixie się tylko miernik stosuje żeby podejrzeć co się dzieje z mixem a docelowo peak'i staraj się na -2dB nie więcej sumować. Ozone do mierzenia spoko ale dopiero przy masterze raczej sięgnij po niego na dobre.

Kolejność w sumie dowolna tylko pamiętaj że miks będzie ewoluował z każdym dodanym efektem to i poziomy na bierząco dopasowywuj do dokonanych zmian. Nie ma presetów ani ustawień idealnych ale niektóre fabryczne ustawienia są niezłą bazą wyjściową więc nigdy nie zaszkodzi poprzełączać trochę zanim zaczniesz gałami kręcić... A nóż właśnie się trafi ze usiądzie i tyle.

Eksperymentuj ile wlezie... U mnie kolejność: poziomy, panorama, filtry, eq, reverb, comp, znów poziomy, i co tam dalej ciekawego przyjdzie do glowy (saturacja/przejścia, delay itp.) Ale to też od projektu do projektu się różni czasem...

Ogólnie to sobie grupuj ile wlezie to oszczedzisz procka a tematy typu reverb i delay to raczej na wysyłce zamiast na kanale stosuj...

Pzdr!

[smoof]

Dzieki za pomocne odpowiedzi.

Napisalem ten sam temat na jeszcze jednym forum, i wywiazala sie ciekawa dyskusja.

Mianowicie - niektorzy twierdza, ze jakiekolwiek dzialania na sumie/kanale master to juz mastering, podczas gdy inny glos uznaje to caly czas za etap mixu utworu. Masteringiem nazywa za to obrobienie grupy gotowo zmixowanych wave'ow (utworow) w celu dopasowania ich spojnego brzmienia na np. Plyte (np. Wyrownywanie glosnodci, korekcje, stosowanie lamp). Co o tym myslicie?

[OBRcws]

Przede wszystkim jeśli już chcesz w projekcie mixu coś zapinać na sumie to na grupie przed sumą to rób cały czas sumę pozostawiając tylko na monitorowanie i ew ostatni limiter peak'ów.

To czy to będzie "mastering" to będzie bardziej zależało od tego jakich procesów tam użyjesz a nie od samej sumy mixu.

Jeśli zabiegi typowo masteringowe to nie jest to raczej zalecane ale na upartego i na skróty się da...

[siemasz3]

A tak zapytam na marginesie - czy ci, którzy zaczęli dyskutować w ten sposób, udzielili Ci jakiejkolwiek odpowiedzi na Twoje pytania?

Kiedyś wyglądało to w ten sposób, ze do zadań inżyniera masteringu należało stworzyć kształt albumu. Czyli po prostu, Ty - jako jego klient - dawałeś mu przykładowo 15 kawałków, z których postanowiłeś zmontować płytę. Inżynier wybierał kolejność, gdzie na ogol wyglądało to - wstęp albumu, rozwiniecie, zakończenie. Cos a'la klasyczne koncerty. Jak to wyglądało w praktyce, to już zależało od inżyniera. Oczywiście również szlifował każdy z kawałków w ten sposób, aby brzmieniowo nie odstawały jeden od drugiego, lecz tworzyły sensowna całość.
W dniu dzisiejszym mamy do czynienia nie tylko z masteringiem albumu, lecz również istnieje pojecie masteringu kawałka (przykładowo wypuszczasz singiel). W pierwszym przypadku, raczej już Ty sam ustalasz kolejność numerów i w porozumieniu z inżynierem masteringu dostarczasz mu gotowe kawałki. Gotowe - czyli zmiksowane. Miks to nic innego jak szereg procesów na ścieżkach mający na celu jak najlepszy efekt brzmieniowy tych ze ścieżek słyszanych razem.
A wspomniany mastering to szereg działań na gotowym, zmiksowanym kawałku (istnieje również coś takiego jak mastering na stemach, gdzie masterowany kawałek ma postać kilku plików - przykładowo: bas, perkusja, gitary, wokal) mający na celu poprawę brzmienia, poprawę tego, co zostało pominięte podczas procesy miksu a przede wszystkim upewnienie się ze nasz materiał zabrzmi poprawnie na każdym systemie odsłuchowym.
Mastering jest niemalże sztuka. Inżynierowie masteringu zajmują się tylko i wyłącznie masteringiem (co nie znaczy ze o innych procesach nie maja pojęcia - wręcz odwrotnie), praktykują przez wiele lat, pracują na sprzęcie przekraczającym wartość dobrych samochodów a ich usługi nie mało kosztują. Dodam tylko ze każdy robi to na swój sposób i nie lada prestiżem jest dla takiego inżyniera, zostać rozpoznanym przez kogoś po charakterystycznym brzmieniu.